Arboretum w Przelewicach

Rok założenia: 1923.

Lokalizacja: woj. zachodnio-pomorskie.

Powierzchnia: 22ha.

Przelewice to duża wieś położona 4 km od jeziora Płoń. Od 1799 r. własność von Borgstede, urzędnika Ministerstwa Skarbu Prus. Wybudował on tutaj pałac i założył park angielski. Późniejsze dzieje pałacu i ogrodu w Przelewicach związane są z historią wielkiej miłości księcia Augusta Pruskiego (bratanka króla Fryderyka Wilhelma II) do Marii Malwiny Arndt (córki berlińskiego kupca, która później uzyskała tytuł szlachecki - von Prillwitz). Dobra przelewickie zostały przekazane w 1843 r., zgodnie z testamentem księcia, synowi Augusta von Prillwitz (najstarszemu, urodzonemu w nieformalnym związku z Marią). Ostatnim właścicielem Przelewic był Conrad von Borsig, członek Niemieckiego Towarzystwa Dendrologicznego i to on na bazie istniejącego parku założył ogród dendrologiczny w 1923 r. 

Park o powierzchni 22 ha zaliczany jest do najwartościowszych placówek dendrologicznych w Polsce. Wyróżnia się dużymi kolekcjami drzew i krzewów. Występują tutaj prawie wszystkie gatunki iglaste, które można uprawiać w naszym klimacie. 

Do osobliwości w ogrodzie należą: dawidia chińska, świerk tygrysi, świerk Brewera, świerk Wilsona, klon kosmaty, sosna drobnokwiatowa. Rosną tutaj takie egzotyczne drzewa jak: bambusy, cedry, drzewa mamutowe i figowe. 

Żyzne gleby i dobre warunki fitoklimatyczne oraz mikroklimatyczne sprzyjają uprawie roślin obcego pochodzenia. Dzięki tym cechom i walorom ogród dendrologiczny jest żywym muzeum i jako zabytek podlega ochronie. Rośnie tutaj około 800 gatunków i odmian drzew i krzewów. sprowadzonych z Japonii, Chin, Korei, Ameryki Północnej i Południowej Europy. Najbogatszą kolekcję stanowią cyprysiki - 28 gatunków i odmian, żywotniki - 35 gatunków i odmian, magnolie - 23 gatunki i odmiany, świerki - 26 gatunków i odmian. Najciekawszy pod względem kompozycji jest ogród japoński z pawilonem herbacianym, kamiennymi latarniami, zbiornikiem wodnym i łukowatym mostkiem. Zasadzono tu drzewa i krzewy typowe dla ogrodów japońskich: klony palmowe, cyprysiki groszkowe, wiśnie ozdobne, miłorzęby, magnolie i sosny. Wzdłuż strumyków spływających do Strugi rosną drzewa wymagające gleb błotnistych: cyprysiki błotne, ambrowce, bambus karłowy.

Po wojnie, przez Henryka Chylareckiego (Instytut Dendrologii PAN w Kórniku) w latach 1949-50 odtworzona została dokumentacja kolekcji drzew i roślin częściowo zniszczonych podczas wojny. Nadzór naukowy nad arboretum sprawowała Rada Naukowa, pod kierownictwem prof. Stefana Kownasa z Akademii Rolniczej w Szczecinie.

Źródło: http://www.ogroddendrologiczny.szczecin.pl/ i zbiory własne autora.


- Drzewa Polski - Atlas drzew -