Kasztan - rodzina bukowate

Gatunki kasztana: 12 gatunków na świecie, w Polsce w parkach i ogrodach rośnie tylko jeden gatunek - kasztan jadalny.

W arboretach można spotkać jeszcze kasztan zębaty zwany amerykańskim.


Kasztan jadalny (Castanea sativa)

Kasztan jadalny pąki kwiatoweKasztan jadalny pierwsze liście
Kasztan jadalny: pąki kwiatowe i pierwsze liście

Cechy drzewa: Kasztan jadalny to drzewo wysokości do 30 metrów. U nas często dużo niższe. Kora ołowianoszara i gładka, z biegiem lat staje się ciemnobrązowa z podłużnymi bruzdami.

Liście. Liście długie, skrętoległe, pojedyncze, równomiernie piłkowane, zaostrzone. Długość liścia ok. 10-30 cm, szerokość ok. 8 cm. Ciemnozielone, od spodu jasnozielone, po obu stronach nagie.
Kwiaty. Wąskie i chude kotki długości do 35 cm.
Kwitnienie. Kasztan jadalny kwitnie na przełomie czerwca i lipca.
Owoce. Owoce w postaci trójkomorowych, kolczastych (jeżowatych) torebek z jadalnymi owocami w ilości od 1 do 3 sztuk. Ponieważ kasztan należy do rodziny bukowatych to owoce nazywamy orzechami. Są one spłaszczone, do 3 cm średnicy. Dojrzewają pod koniec października.

Kasztan jadalny kwiatyKasztan jadalny owoce
Kasztan jadalny: kwiaty i owoce

Pochodzenie: Europa na południe od Alp, Azja Mniejsza.

Rozmaitości: Kasztan jadalny sadzony bywa jako drzewo ozdobne w parkach i przy drogach. W Polsce głównie jest to Pomorze i Dolny Śląsk. Lubi żyzne i wapienne gleby. Rozmnaża się z nasion. Najlepiej wysiewać je bezpośrednio po zbiorze lub wiosną po przechowaniu w wilgotnym piasku.

Kasztan jadalny kasztanyKasztan jadalny jesienią
Kasztan jadalny: owoce i gałązka jesienią

Drzewa podobne: Między sobą kasztany - jadalny i zębaty są bardzo podobne. Od innych drzew dość łatwo je rozróżnić.

Lokalizacja zdjęć: Mielno, Ogród Botaniczny W-wa, Arboretum w Powsinie i Rogowie.


- Zdjęcia kasztana jadalnego -




Kasztan zębaty, amerykański (Castanea dentata)

Kasztan zębaty pierwsze liścieKasztan zębaty kwiat
Kasztan zębaty: gałązka wiosną i kwiaty

Cechy drzewa: Kasztan zębaty to drzewo do 30 metrów wysokości. U nas dużo niższe - rzadko występujące okazy osiągają góra 20 metrów. Korona silnie rozgałęziona.
Liście. Liście długie, podłużnie lancetowate, zaostrzone i piłkowane, dorastają do 25 cm długości.
Kwiaty. Kwiaty zebrane w sterczące kwiatostany. Żeńskie u podstawy bazi pojawiają się już pod koniec wiosny, a męskie w postaci kremowych, zwisających kotek dopiero w wakacje.
Owoce. Brązowe, małe kasztany. Niemal identyczne, jak u naszego kasztana jadalnego.

Kasztan zębaty liśćKasztan zębaty kasztany
Kasztan zębaty: liść i kasztany

Pochodzenie: Wschód Ameryki Północnej.

Rozmaitości: Kasztan zębaty uprawiany jest w USA od początku XIX wieku. Zwany bywa tam królem lasów. To z jego drewna budowali domy europejscy osadnicy. Mocne drewno wykorzystuje się też do produkcji słupków ogrodzeniowych, mebli, podłóg i podkładów kolejowych. Z jego kory pozyskiwano taniny wykorzystywane do garbowania skór. Herbata z kory natomiast łagodzi zapalenie migdałów, a pita z miodem wspomaga leczenia krztuśca. Owoce zawierają dużo skrobi - robiono z nich mąkę, a pieczone do dziś spożywa się w trakcie Święta Dziękczynienia czy Bożego Narodzenia. Indianie wykorzystywali go do leczenia chorób serca i oparzeń. Potrawi odrastać od korzeni. Jest dobrym pożytkiem, w czasie kwitnienia wabi owady zapylające.

Na początku XX wieku ok. 3,5 mld drzew tego kasztana wyginęło z powodu ataku grzyba Cryphonectria parasitica, przywleczonego z Chin, co spowodowało niemalże wyginięcie całego gatunku kasztana zębatego w Ameryce Północnej.

Drzewa podobne: Między sobą oba kasztany są bardzo podobne i trudne do rozróżnienia. Kasztan zębaty ma liście bardziej owalne.

Lokalizacja zdjęć: Arboretum w Rogowie.


- -




- Drzewa Polski - Atlas drzew -