Ostrokrzew - rodzina ostrokrzewowate

Gatunki ostrokrzewów: ponad 800 gatunków krzewów i małych drzew na świecie, w tym kilkadziesiąt może być uprawianych w Polsce. Do najbardziej znanych należą: ostrokrzew kolczasty (Ilex aquifolium), ostrokrzew japoński (Ilex pedunculosa), ostrokrzew Meservy (Ilex meserveae), ostrokrzew amerykański (Ilex opaca), ostrokrzew okółkowy (Ilex verticillata) i piłkowany (Ilex serrata) oraz lśniący (Ilex laevigata).


Ostrokrzew kolczasty (Ilex aquifolium)

Ostrokrzew kolczasty wiosenne przyrostyOstrokrzew kolczasty pąki kwiatowe
Ostrokrzew kolczasty: wiosenne przyrosty i pąki kwiatowe

Cechy drzewa: Ostrokrzew kolczasty to drzewo do 15 metrów wysokości - u nas dużo niższe. Zazwyczaj rośnie do 6 metrów wysokości.

Liście. Liście zimozielone, sztywne, skórzaste, błyszczące, jajowate lub eliptyczne. Brzeg liścia falisty i kolczasto ząbkowany. Kilkuletne liście żółkną w czerwcu i opadają.
Kwiaty. Kwiaty niepozorbne, białe, drobne. Żeńskie pojedyncze, a męskie potrójne. Zwabiają wiele owadów zapylających.
Kwitnienie. Ostrokrzew kolczasty kwitnie na przełomie maja i czerwca.
Owoce. Początkowo zielone, następnie pomarańczowe i czerwone, kuliste owoce z pestką. Dojrzewają dopiero na jesieni. Długo utrzymują się na gałązkach.


Ostrokrzew kolczasty kwiatyOstrokrzew kolczasty zielone owoce
Ostrokrzew kolczasty: kwiaty i niedojrzałe owoce

Pochodzenie: Środkowa i południowa Europa, rejon Morza Śródziemnego, Azja i Północna Afryka.

Rozmaitości: Gatunek zimozielony. Wrażliwy na większe mrozy, dobrze znosi zacienienie. Lubi częste przycinanie, dzięki czemu może być używany do żywopłotów i formowania różnych figur (topiary). Należy do roślin dwupiennych - aby doprowadzić do owocowania należy sadzić okazy męskie z żeńskimi obok siebie. Lubi gleby dość wilgotne i niezbyt ciężkie. Dobrze rośnie na glebach wapiennych. Znosi suche, miejskie powietrze. Najlepszą porą do sadzenia jest okres wiosenny. Preferuje miejsca osłonięte od wiatrów. Bardzo dobrze regeneruje się - ślady zimowych przemarznięć szybko znikają. Część starych liści zrzuca wczesnym latem.

Ostrokrzew kolczasty gałązkaOstrokrzew kolczasty owoce
Ostrokrzew kolczasty: liście i owoce drzewa

Drzewa podobne: Nie ma innych, podobnych rodzajów drzew, chociaż dla amatora ostrokrzew może wydawać się nieco podobny do mahonii. Wiele ostrokrzewów jest natomiast dość podobnych do siebie. Ostrokrzew kolczasty ma najbardziej pofałdowane, lśniące i kolczaste liście. Jest też najwyższy z kuzynów.

Lokalizacja zdjęć: Arboretum w Rogowie, ogródek autora.


- Zdjęcia ostrokrzewu kolczastego -



Ostrokrzew kolczasty odmiana 'Aurea Marginata'
(Ilex aquifolium 'Aurea Marginata')

Ostrokrzew kolczasty - odmiana 'Aurea Marginata'Ostrokrzew kolczasty - odmiana 'Aurea Marginata'
Ostrokrzew kolczasty 'Aurea Marginata'

Odmiana 'Aurea Marginata' ostrokrzewu kolczastego posiada żółto-kremowy brzeg liści. Liście wybarwiają się na słonecznych stanowiskach, w cieniu tracą swoje kolory.


Lokalizacja zdjęć: Zdjęcia pochodzą z arboretum w Rogowie.



Ostrokrzew kolczasty odmiana 'Crispa'
(Ilex aquifolium 'Crispa')

Ostrokrzew kolczasty - odmiana 'Crispa'Ostrokrzew kolczasty - odmiana 'Crispa'
Ostrokrzew kolczasty 'Crispa'

Odmiana 'Crispa' ostrokrzewu kolczastego posiada powyginane, poskręcane zielone liście o brzegu mniej kolczasto ząbkowanym.


Lokalizacja zdjęć: Zdjęcia pochodzą z arboretum w Rogowie.



Ostrokrzew kolczasty odmiana 'Angustifolia'
(Ilex aquifolium 'Angustifolia')

Ostrokrzew kolczasty - odmiana 'Angustifolia'Ostrokrzew kolczasty - odmiana 'Angustifolia'
Ostrokrzew kolczasty 'Angustifolia'

Odmiana 'Angustifolia' ostrokrzewu kolczastego posiada drobne, ciemnozielone liście, dużo bardziej wydłużone od klasycznego przedstawiciela. Brzeg liścia kolczasty. Ulistnienie bardzo gęste, a liście mniej sztywne. Odmiana rośnie dość wolno. Nie osiąga dużych rozmiarów.


Lokalizacja zdjęć: Zdjęcia pochodzą z arboretum w Rogowie.



Ostrokrzew kolczasty odmiana 'Heckenzwerg'
(Ilex aquifolium 'Heckenzwerg')

Ostrokrzew kolczasty - odmiana 'Heckenzwerg'Ostrokrzew kolczasty - odmiana 'Heckenzwerg'
Ostrokrzew kolczasty 'Heckenzwerg'

Odmiana 'Heckenzwerg' ostrokrzewu kolczastego rośnie karłowato. Nie przekroczy pół metra wysokości. W budowie bardzo przypomina odmianę 'Angustifolia' - jest jej mini wersją. Rośnie jeszcze wolniej. Idealna na skalniaki. Liście również ciemnozielone i błyszczące.


Lokalizacja zdjęć: Zdjęcia pochodzą z ogrodu autora.


Ostrokrzew japoński (Ilex pedunculosa)

Ostrokrzew japoński liśćOstrokrzew japoński liście
Ostrokrzew japoński: liście drzewa

Cechy drzewa: Ostrokrzew japoński to niewielkie drzewko o prostym pniu i piramidalnym pokroju.

Liście Liście nieuzbrojone, jajowate lub owalne, zwężające się lub zaokrąglone u nasady, smukłe, o całych krawędziach. Zielone i delikatnie błyszczące.
Owoce Owoce jaskrawoczerwone, wyrastają pojedynczo na bardzo długich szypułkach.


Pochodzenie: Centralne i południowe Chiny, Tajwan i Japonia.

Rozmaitości: Bardzo przypomina zimotrwałego fikusa Benjamina. Najbardziej odporny na mróz ze wszystkich ostrokrzewów.

Drzewa podobne: Wiele ostrokrzewów jest dość podobnych do siebie. Ten jest łatwiejszy w rozpoznaniu, gdyż nie posiada kolczastych liści.

Lokalizacja zdjęć: Arboretum w Rogowie.


- -



Ostrokrzew amerykański (Ilex opaca)

Cechy drzewa: Ostrokrzew amerykański pąki kwiatoweOstrokrzew amerykański kwiaty Ostrokrzew amerykański ma podobny pokrój do japońskiego, aczkolwiek generalnie przypomina bardziej ostrokrzew kolczasty. Różnicą istotną są mniej lśniące liście. Osiąga wysokość do 10 metrów i charakteryzuje się silniejszymi przyrostami. Owoce niejadalne dla ptaków, dzięki czemu dłużej wiszące na drzewie (przeważnie do lata następnego roku).


Pochodzenie: Wschodnie i południowo-środkowe stany USA.

Rozmaitości: Ostrokrzew amerykański zielone owoceOstrokrzew amerykański owoce Bardziej odporny na mróz niż ostrokrzew kolczasty. Nie gubi liści na zimę. Preferuje gleby kwaśne i wilgotne a nawet podmokłe. Nie potrzebuje zakwaszania podłoża.

Drzewa podobne: Ostrokrzew amerykański liśćOstrokrzew amerykański liście Wiele ostrokrzewów jest dość podobnych do siebie.

Lokalizacja zdjęć: Arboretum w Rogowie.


- -


- Drzewa Polski - Atlas drzew -