Trzmielina - rodzina dławiszowate

Gatunki trzmieliny: na świecie znanych jest 120 gatunków. W Polsce rosną dziko tylko 2 gatunki - trzmielina pospolita i trzmielina brodawkowata. W ogrodach Polaków coraz częściej gości trzmielina oskrzydlona. Inne najbardziej znane, ale rzadziej u nas spotykane trzmieliny to: trzmielina Hamiltona, trzmielina korkowa, trzmielina niska, trzmielina ostrolistna, trzmielina pnąca, trzmielina skąpokwiatowa, trzmielina szerokolistna, i trzmielina wielkoskrzydła.


Trzmielina pospolita, zwyczajna (Euonymus europaeus) Gatunek rodzimy

Trzmielina pospolita pąkTrzmielina pospolita kwiaty
Trzmielina pospolita: pąk i kwiaty drzewa

Cechy drzewa: Trzmielina pospolita to niewielkie drzewo do 4-5 metrów wysokości. W warunkach naturalnych najczęściej w formie krzewiastej, gdyż tworzy liczne odrośla korzeniowe. Młode gałązki są gładkie, oliwkowozielone, a starsze czterokanciaste. Pączki z jasnymi, dwubarwnymi łuskami przylegają do pędów.

Liście. Liście eliptyczne, zaostrzone, o piłkowanych brzegach, ciemnozielone, nakrzyżległe. Długość liścia nawet do 9 cm. Ogonek liściowy krótki do 1 cm, na blaszce widoczne jest 5-6 nerwów bocznych. Jesienią liście przebarwiają się na czerwono.
Kwiaty. Kwiaty drobne, niepozorne, kremowozielonkawe. Zebrane są na szczytach gałązek w niepozorne baldaszki i zupełnie nie zapowiadają piękna powstających z nich owoców.
Kwitnienie. Trzmielina zwyczajna kwitnie od połowy do końca maja.
Owoce. Owoc to czterograniasta, jaskraworóżowa torebka, zawierająca 4 białe nasiona w pomarańczowej osnówce. Owoce utrzymują się na gałązkach jeszcze długo po opadnięciu liści, a czasami do późnej zimy.

Pochodzenie: Europa, gatunek rodzimy.

Trzmielina pospolita liścieTrzmielina pospolita gałązka
Trzmielina pospolita: liść i młode owoce drzewa

Rozmaitości: Trzmielina ta jest silnie trującą rośliną. Wszystkie jej części mogą być powodem zatrucia, a najbardziej niebezpieczne są owoce. Zatrucie trzmieliną zwyczajną powoduje osłabienie, wymioty, biegunkę, dreszcze, konwulsje, zaburzenia w pracy serca, paraliż, a w końcu śmierć. Za śmiertelną, dla dorosłego człowieka, dawkę uważa się zjedzenie 35 owoców.

Nie jest gatunkiem wymagającym co do gleby, jak inne obce dla Polski trzmieliny - rośnie dobrze nawet w półcieniu i na słabych ziemiach.

Trzmielinę zwyczajną można rozmnażać z nasion, które zbieramy późną jesienią. Nasiona wymagają kilkumiesięcznej stratyfikacji. Przed siewem przekłada się je warstwami do wilgotnego piasku lub miału torfowego w temperaturze 1-10 °C, co powoduje ich napęcznienie oraz szybsze i równomierniejsze wschody. Stratyfikację nasion można przeprowadzić w lodówce w temp. ok. 0 st. C. Nasiona przed umieszczeniem w lodówce należy wymieszać z wilgotnym piaskiem. Na wiosnę takie nasiona można wysadzać do gruntu.

Trzmielina pospolita owoceTrzmielina pospolita liście
Trzmielina pospolita: owoce drzewa i liście jesienią

Drzewa podobne: Trzmielina jest łatwo identyfikowalna. Natomiast odróżnienie trzmieliny zwyczajnej od nieco podobnej trzmieliny brodawkowatej bywa trudne dla amatora.

Lokalizacja zdjęć: Kolekcja własna autora, Żyrardów okolice cmentarza, droga na Kozłowice.


- Zdjęcia trzmieliny pospolitej -




Trzmielina brodawkowata (Euonymus verrucosus) Gatunek rodzimy

Trzmielina brodawkowata pędTrzmielina brodawkowata liście
Trzmielina brodawkowata: pęd i liście drzewa

Cechy drzewa: Trzmielina brodawkowata to krzew lub małe drzewo do 3 metrów wysokości. Pędy cienkie, zielone, pokryte czarnymi brodawkami.

Liście. Liście zielone, małe, eliptyczne bądź jajowate. Wierzchołek zaostrzony. Jesienią bledną i nieco żółkną.
Kwiaty. Kwiaty drobne, zielonkawe z czerwonymi kropkami.
Kwitnienie. Trzmielina brodawkowata kwitnie pod koniec maja.
Owoce. Owoce - kremowe i różowe torebki zwisające na długich i cienkich szupułkach. Skrywają czarne i błyszczące nasiona okryte do połowy pomarańczową osnówką.

Trzmielina brodawkowata owoceTrzmielina brodawkowata owoce
Trzmielina brodawkowata: owoce drzewa

Pochodzenie: Europa, gatunek rodzimy.

Rozmaitości: Trzmielina ta spotykana jest głównie w lasach i na obrzeżach zarośli. Wytrzymuje zacienienie i długie okresy suszy. Nie ma żadnych wymagań glebowych.

Drzewa podobne: Trzmielina brodawkowata jest dość łatwo identyfikowalna. Brodawki na pędach są bardzo charakterystyczne.

Lokalizacja zdjęć: Lasy Żyrardowa.


- -




Trzmielina oskrzydlona (Euonymus alatus)

Trzmielina oskrzydlona kwiatyTrzmielina oskrzydlona kwitnienie
Trzmielina pospolita: kwiaty drzewa

Cechy drzewa: Trzmielina oskrzydlona to niskie drzewo do 3 metrów wysokości. Na Dalekim Wschodzie rośnie nawet do 7 metrów. Kora charakterystyczna - zawiera skrzydełka - korkowe listewki do 2 cm szerokości.

Liście. Liście jajowato-eliptyczne, piłkowane, małe. Wiosną liście są jasnozielone, latem ciemnozielone, a jesienią przebarwiają się w intensywne odcienie czerwieni - szczególnie na słonecznych stanowiskach.
Kwiaty. Kwiaty drobne, niepozorne, zielonkawe.
Owoce. Owoce to małe, wiszące, czterokomorowe torebki; z początku różowe, a następnie fioletowe bądź czerwone.

Pochodzenie: Azja.

Trzmielina oskrzydlona pędTrzmielina oskrzydlona gałązka
Trzmielina pospolita: gałązki drzewa

Rozmaitości: Coraz częściej sadzona trzmielina w Polsce. Dobrze znosi nasze warunki klimatyczne. Ze względu na jesienne kolory przebarwiających się liści angielska nazwa tej trzmieliny to "burning bush", czyli płonący krzak. Rośnie na każdych glebach, preferuje stanowiska nasłonecznione, dzięki czemu pięknie się przebarwia jesienią.

Drzewa podobne: Ze względu na listewki na pędach jest łatwa do rozróżnienia. Podobna do niej jest bardzo rzadko spotykana u nas trzmielina korkowa.

Trzmielina oskrzydlona owoceTrzmielina oskrzydlona owoce
Trzmielina pospolita: owoce drzewa

Lokalizacja zdjęć: Arboretum w Rogowie. Ogródek autora.


- Zdjęcia trzmieliny oskrzydlonej -




Trzmieliny - strona 2


- Drzewa Polski - Atlas drzew -