Cechy drzewa:
Sosna wejmutka to drzewo iglaste o smukłym pokroju, początkowo stożkowatym, później spłaszczonym i bardziej nieregularnym. Korona luźna, gałęzie w regularnych okółkach, odchodzą od pnia prawie pod kątem prostym. Osiąga wysokość nawet do 30 metrów, a w swojej ojczyźnie nawet do 65 metrów. Kora spękana, ciemnoszara, z wiekiem grubieje i ciemnieje.
Igły. Igły zebrane po 5 sztuk na krótkopędzie, niebieskozielone, długości 6–10 cm, szerokości 1 mm, giętkie i cienkie, z opadającą pochewką liściową.
Szyszki. Szyszki żeńskie wyrastają na szczytach pędów, w górnej części korony, są sztywne i zaokrąglone. Początkowo zielone, dojrzałe są brązowe, cylindryczne i zwisające, długości 8–20 cm. Łuski giętkie z kolistymi wypustkami na końcach, zwykle pokryte żywicą.
Pochodzenie: Północny wschód Ameryki Północnej.
Rozmaitości:
Polska nazwa gatunkowa tej sosny pochodzi od nazwiska lorda Georga Weymoutha - angielskiego podróżnika i odkrywcy obszarów znajdujących się obecnie w stanie Maine w USA. Najgrubszy w Polsce okaz sosny wejmutki rośnie w miejscowości Pokój w woj. opolskim i ma 528 cm obwodu i 33 metrów wysokości (dane z 2014 roku). Najstarsza wejmutka ma ok. 200 lat, osiągnęła 456 cm obwodu i rośnie w Kudowie Zdroju w Parku Zdrojowym. Częsty gość starych parków.
Drzewa podobne:
Bardzo ciężko ją w młodości odróżnić od sosny himalajskiej i od mieszańca tych sosen - sosny Schwerina.
Lokalizacja zdjęć: Żyrardów, arboretum w Rogowie, park w Żelazowej Woli, Frombork, Krynica Morska, Łazienki Warszawskie, Ogród Botaniczny w Łodzi.
Cechy drzewa:
Sosna himalajska to drzewo iglaste o szerokostożkowatej, luźnej koronie, z gałęziami rosnącymi poziomo. Pień prosty, kora początkowo gładka i szara, z wiekiem staje się ciemniejsza, spękana i bruzdkowata. U nas osiąga do 15-20 metrów wysokości. W swojej ojczyźnie dorasta do 30–50 metrów wysokości. Pędy nagie, pokryte woskowym nalotem.
Liście. Igły miękkie i cienkie o srebrzystoszarym zabarwieniu, zwisające, o długości ok. 20 cm. Zebrane są w pęczki po 5 sztuk. Po wewnętrznej stronie podłużne, biało-niebieskie paski. Igły są często wygięte w pobliżu podstawy (kolankowe zgięcie), tak, że większa część igły jest zwisająca.
Szyszki. Żółte kwiatostany męskie wyrastają u nasady pędów. Szyszki żeńskie cylindryczne, początkowo osadzone pionowo i zielono-niebieskie, później zwisające, jasnobrązowe, nieco zakrzywione, osiągają długość ok. 30 cm. Osadzone na długich 5 cm szypułkach. Rosną w grupach po 1–6 sztuk. Wierzch szyszki jest bardzo żywiczny, cienkie łuski mają duży, bruzdowaty wyrostek.
Pochodzenie: Himalaje: od Afganistanu, przez Pakistan, Indie, Tybet, Nepal po Bhutan.
Rozmaitości:
Wprowadzona do sprzedaży przez A. B. Lamberta w 1823 roku. Najlepiej rozwija się na dobrej piaszczystej glinie oraz w miejscu osłoniętym od silnych wiatrów, które nadają mu wygląd omdlałego. Bardzo wytrzymała i wcześnie obradzająca w szyszki. Coraz częściej sadzona w naszych dużych ogrodach.
Drzewa podobne:
Ciężko ją odróżnić od sosny wejmutki czy sosny Schwerina. Kolankowe zgięcie igieł nie zawsze jest łatwe do dostrzeżenia. Ma od sosny wejmutki grubszą i wększą szyszkę. W ogrodach można ją też pomylić tylko z Sosną Armanda, która ma mniej lub bardziej owłosione pędy i inne szyszki. Od wszystkich innych sosen, z wyjątkiem sosny rumelijskiej, odróżniają ją nagie pędy, pięcioklapowe igły i szybko opadająca pochwa igłowa.
Lokalizacja zdjęć: Żyrardów, arboretum w Rogowie, Ogród Botaniczny w Łodzi.
Cechy drzewa:
Sosna Schwerina to drzewo, które charakteryzuje się cechami pośrednimi obu rodziców - sosny wejmutki i sosny himalajskiej. Osiąga do 30-35 m wysokości. W Polsce do 15 metrów. Korona luźna, szeroka, z konarami odchodzącymi od pnia poziomo.
Igły. Igły niebieskozielone, zebrane po pięć sztuk w pęczku. Są także długie, cienkie, miękkie ale rzadko kiedy zgięte kolankowo.
Szyszki. Szyszki długie, wąskie, zwisające. Początkowo niebieskawe, a później brązowawe.
Pochodzenie: Krzyżówka sosny wejmutki z sosną himalajską.
Rozmaitości:
Jest odporniejsza na chorobę - rdzę wejmutkowo-porzeczkową niż sosna wejmutka, a dodatkowo jest bardziej odporna na mróz niż sosna himalajska. U nas rzadkość.
Drzewa podobne:
Oba rodzicelskie gatunki są podobne do niej. Przypomina sosnę himalajską z pokroju i w niektórych postaciach uiglenia, ale szyszki przypominają sosnę wejmutkę.
Lokalizacja zdjęć: Arboretum w Powsinie.
Cechy drzewa:
Sosna limba to drzewo do 25 metrów wysokoci. Korona gęsta, jajowata.
Igły. Igły 5-12 cm długości, zebrane po 5 sztuk w pęczku.
Szyszki. Szyszki jajowate, do 8 cm długości. Początkowo granatowo-fioletowe, potem ciemnieją i brunatnieją. Opadają z gałązek wraz z nasionami.
Pochodzenie: Europa, w Polsce Tatry Wysokie.
Rozmaitości:
U nas gatunek pod ścisłą ochroną. Dawniej jej cenne drewno wykorzystywano w meblarstwie i rzeźbiarstwie. Odporna na zanieczyszczenia powietrza i mróz. Cechuje się powolnym wzrostem. W Alpach żyje do 1000 lat.
Drzewa podobne:
Niestety łatwo ją pomylić z innymi sosnami o niebieskozielonych igłach. Proces identyfikacji jest łatwiejszy, gdy na drzewie pojawią się charakterystyczne szyszki.
Lokalizacja zdjęć: Park w Grodzisku Mazowieckim, arboretum w Rogowie, arboretum w Powsinie, Łazienki Królewskie, park w Żelazowej Woli.
Cechy drzewa:
Sosna Armanda to drzewo do 6 metrów wysokości o luźnej, szerokostożkowej koronie. Młode pędy szarozielone, często pokryte początkowo mniej lub bardziej gęsto prześwitującymi gruczołkami.
Igły. Igły błyszczące, zielone do 15 cm długości, zebrane w pęczkach po 5 sztuk. Skierowane są na gałązkach do przodu.
Szyszki. Szyszki duże, do 15 cm długości, początkowo zielonkawe, potem ciemnobeżowe.
Pochodzenie: Pochodzi z zachodnich i środkowych Chin oraz Birmy.
Rozmaitości:
Odporna na mróz. Preferuje osłonięte i słoneczne stanowiska. Nazwa pochodzi od imienia wielkiego francuskiego misjonarza i przyrodnika Père Armanda Davida, który odkrył ją w Shensi w 1873 roku.
Drzewa podobne:
Bardzo podobna do sosny himalajskiej. Większość sosen 5. igłowych jest bardzo podobna do siebie. Najlepszą cechą rozróżniającą te drzewe są ich różne szyszki. Od niej łatwo ją odróżnić dzięki stosunkowo szerokim, ledwo zwężającym się stożkom z grubymi łuskami.
Lokalizacja zdjęć: Arboretum w Powsinie.
Cechy drzewa:
Sosna rumelijska to drzewo o pokroju stożkowatym, dosyć regularnym i gęstej koronie. Gałęzie często sięgają aż do poziomu gruntu. Osiąga wysokość 35–40 metrów - w Polsce dużo niższa. Kora szarobrązowa do ciemnobrązowej, gładka, a u starszych drzew popękana. Pędy nagie i grube.
Igły. Igły zebrane są po 5 na małych krótkopędach, dość sztywne, długości 4,5–10 cm. Z wierzchu błyszczące i ciemnozielone, od spodu jaśniejsze, z wyraźnymi białymi paskami.
Szyszki Szyszki czerwonawe, potem zielone, a potem dojrzewając brązowieją. Dojrzałe szyszki o długości 9–18 cm skórzaste, cylindryczne, czasami lekko wykrzywione, zwisające.
Pochodzenie: Albania, Serbia, Bułgaria, Grecja.
Rozmaitości:
Gatunek wysokogórski, porasta zwykle ocienione zbocza gór do 2300 m n.p.m. Toleruje ubogie gleby, zazwyczaj rośnie na podłożu krzemionkowym, rzadziej wapiennym. Odporna na niskie temperatury.
Jedna z większych i piękniejszych sosen rumelijskich w Polsce rośnie w Sosnowcu. Zwana jest Bursztynową Damą i znajduje się w parku Dietla przy ul. Żeromskiego (potocznie zwanego „Parkiem Żeromskiego”), założonym w 1901 roku przez Heinricha Dietla. Drzewo może mieć 120 lat (stan na 2021). Od 2022 roku jest pomnikiem przyrody.
Drzewa podobne:
Sosna himalajska jest dość podobna, ale sosna rumelijska ma krótsze, sztywniejsze igły i mniejsze szyszki.
Lokalizacja zdjęć: Arboretum w Rogowie.
Cechy drzewa:
Sosna oścista to zazwyczaj nieskie drzewo do 5-6 metrów wysokości. W swojej ojcyźnie rośnie do 15 metrów.
Igły. Igły krótkie, ciemnozielone (czasami niebieskawe) do 3-4 cm długości. Rosną po 5 w pęczkach, gęsto porastając pęd. Pokryte są charakterystycznymi, białymi kroplami żywicy.
Szyszki. Szyszki okrągławe, 5-10 cm długi i 3-4 cm szerokie. Początkowo purpurowe, potem żółte a ostatecznie czrnawe. Posiadają łamliwe, cienkie i ościste łuski.
Pochodzenie: USA - Góry Skaliste, Kolorado, Arizona.
Rozmaitości:
Bardzo długowieczne drzewo. Na naturalnych stanowiskach potrafi dożyć 1500 lat, a rekord wynosi ponad 2400 lat! Coraz częściej pojawia się w naszych ogrodach.
Drzewa podobne:
Sosna długowieczna (Pinus longaeva) jest bardzo podobna do niej, ale żyje jeszcze dłużej - do 6000 lat!
Lokalizacja zdjęć: Arboretum w Powsinie, ogródek autora.
Cechy drzewa:
Sosna drobnokwiatowa to piękne drzewo iglaste o puszystm wyglądzie gałązek, rosnące do 8 metrów wysokości.
Igły. Igły zebrane po 5 sztuk w pęczku. Krótkie - do 5 cm długości i z wiekiem delikatnie powyginane. Gęsto ułożone na gałązce. Zielone, a od spodu srebrzyste - z daleka wydają się niebieskawe.
Szyszki. Szyszki małe, do 6 cm długości, brązowe, rosną w grupach po kilka sztuk.
Pochodzenie: Japonia.
Rozmaitości:
Jest odporna na częstą chorobę infekującą wejmutki - rdzę wejmutkowo-porzeczkową. Rośnie wolno. Szyszki zostają na drzewie wiele lat. Odporna na nasze mrozy. Nie ma żadnych wymagań stanowiskowych. Do zdobycia w różnych odmianach i różnych formach - o szerokiej koronie, kolumnowe, pagodowe, o wielobawnych igłach i karłowate na ogródki skalne.
Drzewa podobne:
Różni się od pozostałych sosen z 5. igłami w pęczku dużo krótszymi igłami.
Lokalizacja zdjęć: Arboretum w Rogowie.