Cechy drzewa:
Wysokość brzozy brodawkowatej dochodzi do 25 m, przy średnicach do ok. 60 cm.
Często także spotykana w postaci karłowatej. Pień do wysokości ok. 12-15 metrów wolny jest od gałęzi,
cylindryczny, niekiedy zniekształcony przy odziomku, a na niekorzystnych stanowiskach
także skrzywiony. Kora mlecznobiała, dająca się oddzierać cienkimi poprzecznymi
pasmami, z wiekiem pstra, spękana w dolnej części pnia, gruba i czarnawa. Młode pędy pokryte brodawkami. Brzoza brodawkowata posiada wiele dekoracyjnych odmian.
Liście. Liście skrętoległe, pojedyncze, podwójnie
ząbkowane, jajowato zakończone lub trójkątne. Długość liścia do 7 cm, szerokość
ok. 3 cm, kolor zielony - na jesieni żółty.
Kwiaty. Kwiatostany w postaci długich kotek.
Owoce. Orzeszki podłużnie eliptyczne ze skrzydełkami 2-3 razy szerszymi od orzeszków. W środku nasiona ok. 3 mm.
Pochodzenie: Europa i Azja.
Rozmaitości: Największy i najstarszy odnotowany egzemplarz brzozy brodawkowatej rośnie w Gdańsku-Oliwie, ma 171 lat, 26 metrów wysokości i pierśnicę 102 cm (obwód 321 cm).
Drewno brzozy jest elastyczne i mocne. Wykorzystywane do wyrobu mebli ogrodowych i produkcji sklejek. Bardzo kaloryczne - cenione do palenia w kominkach.
Sok z brzozy brodawkowatej to orzeźwiający, słodkawy napój, który działa leczniczo. Przyspiesza przemianę materii i wzmacnia organizm. Wypłukuje tez z przewodów moczowych złogi, zapobiegając w ten sposób tworzeniu się kamieni nerkowych. Wspomaga leczenie stanów zapalnych nerek, pęcherza moczowego i dny moczanowej. Sok można samemu zbierać wiosną, tuż przez rozwinięciem się pąków liściowych - wypływa z nawierconego w pniu otworu.
Brzoza brodawkowata jest drzewem wykorzystywanym w przemyśle i lecznictwie. Surowcem leczniczym są głownie liście, jak również grzyb (tzw. guz brzozy) oraz sok, zawarty w pniu i gałęziach Liście brzozy zbiera się w okresie wiosny, gdy są jeszcze lepkie, obrywając ręcznie i susząc w temperaturze do 40o stopni C. Guz brzozy zawiera związki sterolowe i trójterpeny.
Liście brzozy brodawkowatej są jednym ze starszych leków ludowych. Kiedyś świeżych liści brzozy używano do okładów przeciw reumatyzmowi, a naparu z liści i pączków - przy czerwonce i biegunce. Obecnie wyciąg z liści brzozy stosuje się przy przewlekłych chorobach dróg moczowych, z małym wydzielaniem moczu, szczególnie przy obrzękach na tle nerkowo-sercowym. Pomocniczo przyjmuje się go przy kamicy nerkowej i gośćcu. Ma on także zastosowanie zewnętrzne przy niektórych schorzeniach skóry: łojotoku, łuszczycy i trądziku młodzieńczym, do obmywa przy zaczerwienieniu skóry i pielęgnacji włosów. Liście brzozy wchodzą w skład mieszanek i leków ziołowych, takich jak Reumergan, Urogran, Fitolizyna. Guz brzozy brodawkowatej stosowany jest przy chorobach nowotworowych, przewlekłych chorobach przewodu pokarmowego i bakteryjnych schorzeniach wątroby. Niezależnie od tego z kory brzozowej otrzymuje się aromatyczny olejek leczniczy, a z drewna, korzeni i kory - dziegieć, smołę i olej juchtowy.
W warunkach domowych jako środka moczopędnego używa się wywaru z liści brzozy, biorąc łyżeczkę liści na 2 szklanki wody i gotując 3 minuty i pije się 3 razy dziennie po pół szklanki miedzy posiłkami.
Lokalizacja zdjęć: Żyrardów i okolice - skwery, parki i lasy.
Cechy drzewa: Jest to bardzo dekoracyjna odmiana brzozy brodawkowatej. Istotną różnicą jest osiągana mniejsza wysokość do 10-15 metrów. Liście brązowe bądź brązowo-zielone. Kora mniej brodawkowata i delikatnie przybrudzona na brązowo.
Lokalizacja zdjęć: Ogród Botaniczny w Warszawie, Żyrardów os. Wschód.